Đền Bảo Hà là một điểm đến tâm linh hàng đầu Việt Nam, ngôi Đền thờ tướng Nguyễn Hoàng Bẩy trong thời Cảnh Hưng (1740-1786) có công dẹp giặc phương Bắc giải phóng các châu thuộc phủ Quy Hóa (Yên Bái, Lào Cai ngày nay). Sau này giặc phương Bắc đưa quân sáng xâm lược bờ cõi, danh tướng Hoàng Bẩy lại dẫn quân lên tham chiến, song không may ông đã bị hi sinh và bị giặt vứt xác ông xuống sông Hồng trôi dạt vào Bảo Hà. Theo truyền thuyết, ông được triệu hồi về trời và được giao trấn giữ đất Lào Cai, ngự trong đền Bảo Hà. Để ghi nhớ công lao của ông, các vua triều Nguyễn như Minh Mệnh, Triệu Trị đã ban sắc phong tặng ông danh hiệu “Trấn an hiển liệt” và đền thờ ông cũng được các vua triều Nguyễn cấp sắc phòng là “Thần vệ quốc”.
Đền được xây dựng vào cuối thời nhà Lê (niên hiệu Cảnh Hưng), thờ danh tướng họ Nguyễn mà theo truyền thuyết là người có công chống giặc ở vùng biên ải Lào Cai, bảo vệ lãnh thổ Đại Việt. Trong lịch sử, vùng Bảo Hà có vị trí quan trọng về phòng thủ biên giới, là cửa trạm của phòng tuyến sông Hồng phía Tây Bắc. Từ thời Trần, tại Lào Cai đã đặt hai cửa trấn ải là Bảo Thắng và Bảo Hà, trong đó Bảo Hà là hậu cứ của Bảo Thắng quan. Tại đây có đài hỏa hiệu, trạm liên lạc thông tin cho các châu huyện vùng phía dưới.
Trong thời Cảnh Hưng (1740-1786), giặc phương Bắc thường hay tràn sang quấy nhiễu, cướp bóc dân lành ở vùng Khảu Bàn (châu Văn Bàn) cùng nhiều châu, xã lân cận. Trước cảnh đau thương tang tóc, lại có nguy cơ bị xâm lược, tướng Nguyễn Hoàng Bẩy được triều đình giao trọng trách khởi binh dẹp loạn vùng biên ải…..
